Akne Vulgaris

Yüz, sırt ve göğüs gibi cildin yağlı bölgelerinde görülen siyah nokta, beyaz nokta ve iltihaplı kızarık lezyonlarla karakterize kronik bir deri hastalığıdır. En sık görülen deri hastalıkların başında gelen akne vulgarisin ergenlik döneminde görülme sıklığı %90’lardadır. Erişkin bayanlarda 30’lu yaşlarda başlayan adolesan dönem sonrası akne vulgaris olgularında ise başta yumurtalık kisti olmak üzere hormonal nedenler mutlaka araştırılmalıdır. Bu grup hastalarda akne lezyonları ağırlıklı olarak ağız çevresinde ve boyunda yerleşim göstermektedir. Akne vulgaris ciltte neden olduğu iz ve lekeler nedeniyle psikolojik sorunlara yol açabildiğinden mutlaka tedavi edilmelidir.

Etyopatogenezinde genetik, diyet, stres, hormonal faktörler, ciltte yağ salgısının fazla olması, gebelik gibi multifaktöryel nedenlerin öne çıktığı bir hastalıkdır. Genç erişkin yaş grubu kadın hastalarda yağ bazlı kozmetik ürünlerin, bazı yoğun kapatıcı makyaj ürünlerinin uzun süreli kullanımı açık ve kapalı komedon (beyaz yağ buttoncukları ve siyah nokta) tarzı akne lezyonları ile karakterize kozmetik aknesine neden olabilmektedir. Bayan hastalarda adet düzensizliği ve kıllanma mevcutsa hormon tetkikleri istenerek gerektiği hallerde akne tedavisine ek olarak doğum kontrol hapları tedaviye eklenebilmektedir. Kaymaksız süt ve peynir ürünleri başta olmak üzere bazı protein içerikli gıdaların aşırı tüketimi sonrası akne lezyonlarında artış görülebilmektedir. Ancak her hastada diyet ile akne arasında tipik bir korelasyon eşlik etmeyebilir. Güneş maruziyeti her ne kadar kimi hastada öncelikle akne lezyonlarına iyi gelse de aşırı güneş banyoları ve nemli iklim sıklıkla akne alevlenmelerine neden olabilmektedir. Son zamanlarda pandemi nedeniyle yaygın olarak kullanılmakta olan maskelerin de ağız çevresinde akne lezyonlarını alevlendirdiği bilinmektedir.

Akne vulgarisde tedavinin temelini doğru temizlik, nemlendirme ve bakım ürünlerini içeren kozmetik ürünlerinin seçimi oluşturur. Deterjan yapısı içermeyen yağlı-karma ciltlere uygun yıkama jeli ile günde 2 kez yüz yıkama, su bazlı, non-komedojenik bir günlük matlaştırıcı/nemlendirici uygulama ve kullanılan akne tedavilerinin yaratabileceği güneş hassasiyetine karşı gündüzleri su bazlı güneş koruyucu kullanımı önerilmektedir. Akne vulgaris bulaşıcı bir hastalık değildir ve lezyonlar sık yıkama ile düzelmez. Hastalara akne şiddetine göre topikal, hem topikal hem sistemik ya da izotretinoin içeren yanlızca sistemik tedavilerden herhangi biri uygun görülerek başlanır.