Anasayfa Psoriasis (Sedef Hastalığı)

Psoriasis (Sedef Hastalığı)

Sedef hastalığı vücudun daha çok dış yüzlerinde diz, dirsek, kalça gibi kaba deri bölgelerinde keskin sınırlı, kırmızı-sedef rengi kabartılar (plaklar) yüzeyinde gümüş gri-beyaz ya da sedefi beyaz kepeklenmeler ve kabuklanmalar ile karakterizedir. Sedef hastalarının yaklaşık %5-10 kadarında eşlik eden artrit (eklem tutulumu) görülebilir. Tipik olarak el parmak uç eklemlerinde ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve bel omur eklemlerinde ağrı görülmesi beklenir. Mikrobik ya da allerjik bir hastalık olmayan psöriasis kalıtsal olarak yatkın kişilerde çevresel faktörlerin etkisi ile ortaya çıkan ve bağışıklık sisteminin tetiklediği otoimmün bir hastalıktır. Halen günümüzde hastalığın tek ve kür sağlayan bir tedavisi bulunmamaktadır ve maalesef hastalık kronik ve tekrarlayıcıdır. Sedef hastalığı hastalarda lezyonların dış görünüşleri nedeniyle iş kaybı ve sosyal izolasyon nedeni olabilmektedir. Eklem tutulumu olan olgularda sıklıkla eşlik eden sedefin tırnak tutulumu; tırnakta toplu iğne ucu benzeri çukurlaşma (yüksük tırnak), tırnak yatağından ayrılma, tırnak altında kabalaşma ve tırnak plağında sararma, opaklaşma gibi bulgularla kendini göstermektedir. Sedef hastalığı bazı olgularda kasık, koltuk altı ve meme altları, kalça bölgesi gibi nemli kıvrım alanlarında da görülebilmektedir.

Etyopatogenezinde genetik faktörler (ailesel olgular), mevsim değişimi (kışın alevlenme), ilaç kullanımı ve stres başta olmak üzere multifaktöryel etkenler suçlanmaktadır. Ailesel sedef olgularında sedef hastalığının daha erken yaşta başladığı, aynı ailede birden fazla kişide hastalığın bulunduğu ve hastalığın şiddetinin de göreceli olarak daha ağır seyrettiği görülmektedir. Çocuk hastalarda tipik olarak boğaz enfeksiyonunu takiben görülebilen sedef hastalığı yetişkinlerde ise lityum, terbinafin (mantar ilaçları), beta bloker (tansiyon ilaçları) ve aspirin (ağrı kesiciler) başta olmak üzere birçok ilaç kullanımı sonrası ortaya çıkabilmektedir. Hastalarda özellikle geçirilmiş ağır bir psikolojik stres tetikleyici olabilmektedir. Güneş ılıman düzeylerde hastalığın tedavisinde her ne kadar etkin bir rol oynasa da bazı olgularda yoğun güneş maruziyeti ve güneş yanığı deride travma etkisi ile alevlenmeye neden olabilir. Deriye travma, sürtünme, kaşıtma, koparma ve benzeri durumlarda lezyonlarda sayıca artış görülmektedir ve deriye her türlü travmadan sakınılmalıdır. Aşırı alkol alımı ve sigara kullanımı gibi alışkanlıklar da sedef hastalığını kötüleştirebilir. Bunun haricinde diyet ile sedef hastalığı arasında anlamlı bir ilişki yoktur.

Psoriasis tanısı sıklıkla dermatolojik muayene ile konulur. Ancak tanının doğrulanması için deri biyopsisi yapılabilir. Psoriasis tedavisinde topikal tedaviler (nemlendiriciler, topikal steroidler, topikal retinoidler, Vitamin D analogları, topikal kalsinörin inhibitörleri), sistemik tedaviler (asitretin, metotreksat, siklosporin, biyolojikler; etanercept, infliksimab, adalimumab, ustekinumab, sekukinumab, ixekizumab) ve fototerapi tedavisi uygulanabilir.

Whatsapp